ABD’den Bağdat’a net mesaj: Silahlı grupların devletle rekabet ettiği hiçbir ülke başarılı olamaz

Ekim 2025'te ABD Başkanı Donald Trump tarafından atanan Irak asıllı Amerikalı diplomat Mark Savaya, perşembe günü X platformunda yayımladığı mesajda Bağdat'taki siyasi çıkmaza değindi. Savaya, müzakerelerin tıkanmasının ekonomik sorunları derinleştireceğini ve ülkeyi uluslararası izolasyona sürükleyeceğini uyarısında bulunarak, "Diktatörlüğün devrilmesinin üzerinden 23 yıl geçmiş olmasına rağmen Irak bir kez daha kritik bir karar anında" dedi.

Savaya ayrıca, "Silahlı grupların devletle rekabet ettiği hiçbir ülke başarılı olamaz" değerlendirmesinde bulunarak, bu durumun Irak'ın küresel konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını vurguladı. 

Seçim Sonrası Siyasi KilitlenmeSavaya'nın açıklamaları, 11 Kasım 2025'te yapılan parlamento seçimlerinin ardından hükümet kurma görüşmelerinin tıkanıklık yaşadığı bir döneme denk geldi. 2021 seçimlerindeki %41'lik katılım oranına kıyasla %56'ya yükselen katılım, önemli bir artış gösterse de hiçbir siyasi parti tek başına çoğunluğu sağlayamadı. 

Irak Yüksek Federal Mahkemesi'nin kasım ayı sonunda onayladığı sonuçlara göre, mevcut Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki "İnşa ve Kalkınma Koalisyonu" (Reconstruction and Development Coalition), 329 sandalyeli mecliste 46 sandalye kazanarak en büyük grubu oluşturdu. Bunu, Sünni ağırlıklı Taqaddum Partisi'nin 27 sandalyesi ve Nuri el-Maliki'nin Devlet Hukuku Koalisyonu'nun 29 sandalyesi izledi. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ise 26 sandalye elde etti. 

Ancak İran'a yakın partilerden oluşan Koordinasyon Çerçevesi (Shia Coordination Framework), Sudani'nin başarısına rağmen kendini hükümet oluşumunun lideri olarak konumlandırıyor ve Sudani'yi devre dışı bırakma potansiyeli taşıyor. Siyasi dalgalanmaların, 2021 seçimleri sonrası olduğu gibi aylarca sürecek bir çıkmaza yol açmasından endişe ediliyor. 

BM ve Kürtlerin Pozisyonu Siyasi sorunlar devam ederken, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de istikrarın korunması için hızlı adımlar atılması çağrısında bulundu. Öte yandan, Kürt siyasi partileri Cumhurbaşkanlığı makamı ve Kürdistan Bölgesi'nin bakanlık payları üzerindeki müzakerelerini sürdürüyor. KDP ve Kürdistan Yurtseverler Birliği (PUK) gibi partiler, 26 ve 15 sandalye ile koalisyon görüşmelerinde kilit rol oynuyor. 

2014'te IŞİD'in Musul Ovası'nda Hıristiyanlara ve diğer azınlıklara yönelik saldırılarına karşı protestolarda aktivist olarak tanınan Keldani kökenli Savaya, Irak'ın son yıllarda kaydettiği ilerlemelere de değindi. Savaya, özellikle İsrail-İran gerilimleri gibi bölgesel çatışmalardan uzak durmayı sağlayan dengeli dış politikayı övdü. 

Ancak Savaya, iç çekişmelerin "Irak ekonomisini boğacağını" ve ülkeyi yalnızlaştıracağını uyarısında bulundu. ABD desteğinin reformlara ve devletin birliğine bağlı olduğunu vurgulayan Savaya, "Bu bölünmüşlük Irak'ın küresel gücünü baltalıyor" dedi. 

Savaya, ekibinin "kendi kaderini tayin edebilen egemen bir Irak" için çalışacağını belirtti. 

Yatırımlar ve Güvenlik ŞartıKasım ayında Kürdistan Bölgesi'ndeki Kor Mor gaz sahasına yapılan saldırıyı kınayan Savaya, Washington'un Irak'ta "dış müdahalelere" tolerans göstermeyeceğini belirtti. ABD'nin ekonomik desteğinin şartlarını da vurgulayan Savaya, milyarlarca dolarlık yardımın ve ExxonMobil gibi yatırımların "milislerden arındırılmış" bir ortama bağlı olduğunu ifade etti. 

Trump'ın "Make Iraq Great Again" sloganını yansıtan mesajını, "Birlik içinde bir seçim yapmak, Amerika'ya ve uluslararası topluma net bir mesaj gönderecektir" sözleriyle tamamladı. Savaya, alternatifin ekonomik gerileme, siyasi kargaşa ve uluslararası izolasyon olacağını ekledi.