Bafıl Talabani'den Suriye ve Türkiye mesajı: Kürtler o trene binmeli

Rûdaw Medya Grubu’nun medya sponsorluğunda Erbil'de iki gün sürecek olan yıllık MERI Forumu bugün başladı.

Zirvede Kürdistan Bölgesi ve Irak’tan liderler, uluslararası siyasetçiler, bölgesel yetkililer ve akademisyenler Ortadoğu genelindeki önemli siyasi ve güvenlik gelişmeleri hakkında tartışmalar yürütüyor.

Forum kapsamında “Hırs ve Karmaşıklık: Değişen Irak Manzarasında Kürdistan Bölgesi” başlıklı oturuma katılan KYB lideri Bafıl Talabani, Irak ve Kürdistan Bölgesi’ndeki durum, Suriye ve Rojava’da yaşananlar, Türkiye’deki basış süreci ve Ortadoğu’ya dair değerlendirmelerde bulundu.

Suriye'de Kürt hakları ve Şam ile diyalog vurgusu

Suriye'ye ilişkin olarak Bafıl Talabani, Halep'teki gerilimin azalmasını olumlu karşıladı ve ABD Temsilcisi Tom Barrak, Demokratik Suriye Güçleri (DSG) Genel Komutanı Mazlum Abdi ile Fransız arabulucuların çabalarını takdir etti.

Talabani, Şam ile DSG arasında "uygun bir diyaloğun" gerekliliğini vurguladı.

DSG ile Şam arasındaki ilişkilerin geleceğine dair bir soruya Talabani şu yanıtı verdi:

"Şam'ın Demokratik Suriye Güçleri'nden beklentileri gerçekçi olursa ve Şam sabırlı olarbilirse, birlikte çalışabilecekleri konusunda iyimserim. Eğer mantıksız talepler olursa, DSG'nin bunları yerine getireceğini düşünmüyorum ve ben de onları bunu yapmaya teşvik etmem."

"Uygun talepler nelerdir?" sorusuna KYB Başkanı, "Uygun talepler, Kürt bölgelerinin bir tür özerkliğe sahip olmasıdır; bu ister vilayet düzeyinde olsun ister benzeri bir şey; ya da dilin tanınması; kültürün tanınması ve korunmasıdır. Ayrıca, onları koruyacak ve Kürtler olarak kabul edebileceğimiz bir tür güvenlik kurumu olmalı ve bir şekilde istihbarat ve askeri kurumlarla bütünleştirmelidir. Bunlar uygun taleplerdir" dedi.

“Irak modeli Suriye için yol haritası olabilir”

Bafıl Talabani, Suriye için ulusal projeyi savunarak, Irak'taki federal modelin gerekli uyarlamalarla Suriye için uygun bir yol haritası olduğunu söyledi.

Talabani, “Suriye, Irak gibi çok çeşitlidir. Irak modeli, bazı küçük değişikliklerle, ileriye dönük tek gerçek yoldur" dedi.

KYB Başkanı, "Suriye'de, Suriye halkının haklarını güvence altına almaktan başka hiçbir çıkarımız yok" diyerek Mazlum Abdi ile olan dostluğuna değindi.

Talabani, Kürt güçlerini Şam ile aktif bir şekilde çalışmaya çağırdı ve siyasi izolasyona karşı uyararak şu metaforu kullandı:

"Bir tren var ve hareket ediyor. Raylar sağlam olmayabilir, ama tren hareket ediyor. Bu trende olmamız gerekiyor."

Türkiye'deki barış sürecine iyimser bakış

Bafıl Talabani, Türkiye'de devam eden mevcut barış süreci konusunda da iyimser olduğunu ifade etti.

PKK lideri Abdullah Öcalan'ın silah bırakma kararının "barış çabalarının temeli olmaya devam ettiğini" belirten Talabani, KYB'nin Kürt hakları ve bölgesel istikrarı dengeleyen barışçıl bir çözüme olan desteğini yineledi.

Parti içi birlik mesajı ve Süleymaniye’deki durum

Panelde iç konulara da değinen Talabani, KYB içinde bölünme iddialarını reddederek, "KYB şimdi her zamankinden daha birleşik. Yeni liderliğin gelmesinden sonra oylarımız önemli ölçüde arttı" dedi.

Süleymaniye'de muhalif şahsiyetlerin, özellikle de kuzeni ve eski KYB Eşbaşkanı Lahur Şeyh Cengi'nin tutuklanmasıyla ilgili endişelere değinen Bafıl Talabani şunları söyledi:

"Siyasi bir partiye sahip olmak, kalkanınız olduğu anlamına gelmez. Lahur ve grubuna karşı çok sayıda kanıt var: telefonlar, sabit diskler, dronlar, silahlar, kimlikler. Siyasi lider olmak sizi hukukun üstüne çıkarmaz."

KYB Başkanı, Süleymaniye'nin protestolara açıklığının bölgede eşsiz olduğunu belirterek, "Kürdistan'daki ve Irak'taki neredeyse tüm siyasi aktivistler Süleymaniye'de güvendedir" dedi.

KDP ile ortaklık

Kürdistan Bölgesi'nde yeni kabinenin kurulmasındaki gecikmeye değinen Bafıl Talabani, "kapsayıcı ve etkili" bir koalisyon hükümetinin önemini vurguladı.

Talabani, "Hiçbir parti Kürdistan parlamento seçimlerini kesin olarak kazanmadı. Bu, ittifaklar kurmamız gerektiği anlamına geliyor. Soru şu: Bir denetçi mi istiyorsunuz, yoksa bir ortak mı? Eğer bir ortak istiyorsanız, bizimle ortak olun" dedi.

KYB lideri, KYB ile KDP arasındaki tarihi ortaklığın, IŞİD ve El Kaide'nin Irak yapılanmasını yenmekten Irak anayasasını yazmaya kadar büyük başarılar sağladığını vurguladı.

Erbi-Bağdat ilişkileri

Bağdat-Erbil ilişkilerine ilişkin Bafıl Talabani, anlaşmaların somut olması gerektiğini belirterek, "Başarılı olmayacağını bildiğimiz belgeleri imzalamayı bırakalım. Gerçek bir diyaloğumuz olsun ve gerçekten yapabileceğimiz şeyler üzerinde anlaşalım" yorumunu yaptı.

Kürdistan Bölgesi ile Irak arasındaki son dönemdeki olumlu atmosferden duyduğu memnuniyeti dile getiren Talabani, son petrol ihracatının yeniden başlaması ve maaş ödemelerinin "iyi bir atmosfer" yarattığını ve bunun daha fazla işbirliği için kullanılması gerektiğini söyledi.

İran’ın bölgedeki rolü

İran'ın Irak ve bölgedeki rolüne ilişkin Bafıl Talabani, Tahran'ın zayıfladığı iddialarını reddetti ve şunları söyledi:

"Evet, Hizbullah ve Hamas zayıfladı, ancak bu İran'ın zayıfladığı anlamına gelmez; kurumları, dini nitelikte olsalar da, büyük baskı altında dayanıklı olduklarını kanıtlamışlardır."

Talabani, İran'ın son askeri gerilemelerden sonra "hızlı bir şekilde kendini toparlamasını", "kurumsal bekanın ve ulusal birliğin" kanıtı olarak gösterdi.