Barzan Enfali’nin üzerinden 42 yıl geçti
Bugün, Irak’ın eski Baas rejimi tarafından yaşları 7 ile 85 yaşları arasında değişen 8 binden fazla Barzani erkeğinin kaybedildiği ve topluca katledildiği Barzani Soykırımı'nın 42’inci yılı.
Güney Kürdistan’da Enfal (soykırım) süreci 1983 Temmuz’unun sonunda 8 bin Barzani erkeğinin katledilmesiyle başladı.
Barzani soykırımı, tıpkı bugün gibi bir Temmuz sonu günü başladı ve 1983 yılının Ağustos ayının ortasına kadar devam etti. Bu süreçte 8 bin Barzanlı erkek, genç, çocuk ve yaşlı kaybedildi ve kendilerinden bir daha haber alınamadı.
Baas rejimi ordusu 10 ile 85 yaş arası 8 bin Barzan erkeğini aynı gün evlerinden alıp Irak’ın güneyindeki Musenna kentine götürerek katletti. Bu olay tarihe “Kürt Enfali”nin ilk aşaması olarak geçti.
Katledilenlerden sadece 696 Barzani’nin cenazesi bulunabildi
Kaybedilenlerin ailelerinden olan insan hakları aktivisti Hêmin Hesîb, Rûdaw’a yaptığı açıklamada, “Bugüne dek sadece 696 Barzan soykırım kurbanının naaşı bulunup kimliklerine ulaşıldı” dedi.
Barzanî Soykırımı’nın ardından Enfal başlatıldı
Barzanîlerin soykırıma uğratılmasının ardından dönemin Irak rejimi Kürdistan Bölgesi'ne yönelik daha geniş çaplı bir imha harekâtı başlattı. Bu saldırılar Kuran’daki bir ayetten baz alınarak “Enfal” adıyla yürütüldü ve sekiz ayrı aşamada sürdürüldü.
Enfal ve Kürt halkına karşı gerçekleştirilen bu soykırımda yaklaşık 190 bin sivil insan topluca katledildi, kaybedildi ya da diri diri toplu mezarlara gömüldü.
Hêmin Hesîb’e göre, bugüne kadar Enfal kurbanlarından sadece 2 bin 441 kişinin cenazesi bulunarak Kürdistan topraklarına getirilebildi.
Enfal kurbanlarının gömüldüğü bölgeler
Bu cenazelerin tamamı, Enfal ve Kürtlere yönelik soykırım sırasında Irak çöllerine atılmış ve yıllar sonra bulunarak aşağıdaki bölgelerde defnedilmiştir:
- Çemçemal: 1.010 cenaze
- Badinan: 696 cenaze (Barzanîler)
- Germiyan: 399 cenaze
- Dûkan: 256 cenaze
- Topzawa: 80 cenaze
Bazı ülkeler Enfal’i resmen soykırım olarak tanıdı
Irak, Birleşik Krallık, İsveç, Norveç ve Güney Kore Enfal operasyonlarını resmen “soykırım” olarak tanıdı. Akademisyenler ve siyasetçiler, bu tarihi trajedinin daha fazla ülke tarafından resmî olarak soykırım olarak tanınması için daha fazla çaba gösterilmesi gerektiğini düşünüyor.
Irak Parlamentosu da 14 Nisan 2008 tarihinde Enfal’i resmen soykırım olarak kabul etti.
Enfal soykırımında rolü olan bazı askerî yetkililer daha sonra yargılanarak idam edildi. Bunların en bilinenlerinden biri, Saddam Hüseyin’in kuzeni Ali Hasan el-Mecid, halk arasında “Kimyasal Ali” olarak biliniyordu. El-Mecid, 2010 yılında idam edildi.
Bugün Barzan Enfal Şehitliğinde kurbanlar için resmi tören düzenlendi.
