Başkan Barzani: Zorla dayatma ve ele geçirme politikaları hiçbir ülkede başarılı olamamıştır

Duhok'taki Kurdistan-Amerikan Üniversitesi, Ortadoğu Barış ve Güvenlik Forumu'na ev sahipliği yapıyor.

İki gün sürecek olan foruma Kürdistan Bölgesi, Ira, Türkiye, Rojava, Suriye ve yurt dışından siyasetçi, akademisyen, gazeteci ve tanınmış sima katılıyor. Forumda bölgenin karşı karşıya olduğu hassas krizler ve güvenlik sorunları masaya yatırılıyor.

Forumun açılış konuşmasını Başkan Mesud Barzani yaptı.

"Çok tehlikeli ve büyük krizler var"

Başkan Mesud Barzani, konuşmasının başında Ortadoğu'daki mevcut krizlerin hassasiyetine vurgu yaparak, bu tür platformların krizlere çözüm bulmada önemli rol oynadığını belirtti.

 Barzani, küresel ve bölgesel çapta yaşanan sıkıntılara dikkat çekerek, "Bu forum çok hassas bir zamanda düzenleniyor. Dünya genelinde krizler yaşanıyor, ancak özellikle bölgemiz olan Ortadoğu'da çok tehlikeli ve büyük krizler var. Bu tür forumların bu krizlere çözüm bulmada yardımcı olacağını umuyoruz" dedi. Barzani, bölge ülkelerinin bu durumu ciddi bir şekilde değerlendirmesi gerektiğini ve hataların düzeltilmesi gerektiğini vurguladı.

"Eğer hataları görürsek, çözüm çok kolay olacaktır, yeter ki niyet ve irade olsun. Hata yapmak çok doğaldır, ancak hatada ısrar etmek suçtur" ifadelerini kullandı.

"Sykes-Picot bölgeye güvenlik getiremedi"

Başkan Barzani, Birinci Dünya Savaşı sonrası yapılan ve Kürtlerin bölünmesine neden olan Sykes-Picot Anlaşması'nın bölge üzerindeki olumsuz etkilerine değindi.

Anlaşmanın bölgeye istikrar ve güvenlik getirmek yerine büyük sorunlar yarattığını ifade eden Barzani, "Sykes-Picot Anlaşması ile kurulan sistem, bölgeye istikrar ve güvenlik getiremedi, büyük sorunlar yarattı. Bugüne kadar, Ortadoğu'daki tüm uluslar bu anlaşmanın etkileri altında yaşıyor" şeklinde konuştu. Başkan Barzani, bu tür dayatma politikalarının başarısız olduğunu vurgulayarak, "Zorla dayatma ve ele geçirme politikaları ne Irak'ta ne de Ortadoğu'daki başka hiçbir ülkede başarılı olamamıştır" dedi.

"Barışçıl bir çözüme hiçbir zaman fırsat verilmedi"

Irak devletinin kuruluşundan itibaren bir "ortaklık ilkesine" dayandığını hatırlatan Başkan Mesud Barzani, "Irak devleti Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra bir ortaklık ilkesine dayanarak kuruldu.  Ancak 14 Temmuz 1958 Devrimi sonrası geçici anayasaya eklenen "Araplar ve Kürtler bu ülkenin temel ortaklarıdır" maddesine rağmen, barışçıl çözümler başarısız oldu. Kimyasal saldırılar, Enfal soykırımı, köylerin yıkımı gibi trajedilerin yaşandı” hatırlatmasında bulundu.

Barzani, bu süreçte Kürtlerin barış istediğini ancak intikam peşinde olmadığını vurgulayarak, "Kürtler olarak barış istediğimizi ve başımıza gelenleri unutmadığımızı kanıtladık, ancak intikam peşinde değiliz. Çünkü biliyoruz ki Araplarla ve diğer bileşenlerle olan kardeşliğimiz, hükümet tarafından işlenen suç ve anlaşmazlıklardan çok daha yüce ve sağlamdır," ifadelerini kullandı. "Barışçıl bir çözüme hiçbir zaman fırsat verilmedi," dedi.

"2005 anayasası çok gelişmiş bir anayasadır"

2003 yılında rejimin yıkılmasının ardından Irak için bir "altın fırsat" doğduğunu belirten Barzani, bu fırsatın ortaklık, uzlaşı ve denge ilkelerine dayanması gerektiğini söyledi.

2005'te hazırlanan Irak Anayasası'nın önemine değinen Barzani, anayasanın eksiklikleri olsa da genel olarak gelişkin ve çağa uygun  bir metin olduğunu söyledi: "Biliyoruz ki anayasada eksiklikler var. Ancak, bölgedeki diğer mevcut anayasalarla karşılaştırırsak, çok gelişmiş bir anayasadır. Pozitif yönleri negatif yönlerinden çok daha fazladır."

Barzani, anayasanın eksikliklerin düzeltilmesi için mekanizmalar da içerdiğini hatırlatarak, "Biz bu anayasayı o zamandan şimdiye ve gelecekte de destekliyoruz" dedi.

"Irak seçim yasası adil değil"

Irak ve Kürdistan Bölgesi’nde düzenlenen Irak Parlamento seçimine de değinen Başkan Barzani, seçimleri desteklediklerini ve bu seçimlerin teknik olarak başarılı olduğunu belirtti.

Ancak seçim yasasında değişiklik yapılması gerektiğini savunarak, mevcut yasanın adil olmadığını ve birçok eksikliği olduğunu dile getirdi:

"Bizim görüşümüz, mevcut seçim yasasının adil olmadığı ve birçok eksikliği olduğu yönündedir. Birçok hak sahibi haksızlığa uğradı ve hak sahibi olmayanlar haklarını aldı. Biz diğer taraflarla birlikte bu yasayı düzeltmeye çalışacağız, çünkü bu yasada adalet görmüyoruz."

Gelecek dönemde Federal Konsey'in kurulması ve Federal Yüksek Mahkeme'nin oluşturulması gibi anayasal gerekliliklerin yerine getirilmesi gerektiğini vurgulayan Başkan Barzani, "Tüm bunlar anayasaya uygun olarak yapılmalıdır, ancak acele edilmemelidir, çünkü birçok sorunun nedeni bu kurumların olmamasıdır" dedi.

Başkan Mesud Barzani, Irak'ın geleceği ve istikrarı için mevcut anayasal yapının gözden geçirilmesi ve bazı kritik maddelerin uygulanması gerektiğini vurguladı. Barzani, bu adımların ülkedeki sorunların çözümünde hayati rol oynayacağını belirtti. Konuşmasında, bu konuda dört ana noktaya dikkat çekti:

Anayasanın 65. maddesi uyarınca Federal Konsey'in kurulmasının zorunlu olduğunu belirten Barzani, bu konseyin hem Kürdistan Bölgesi hem de tüm vilayetler için bir güvence niteliği taşıyacağını dile getirdi. "Anayasanın 65. maddesi uyarınca Federal Konsey'in kurulması için çalışılmasıdır. Bu da bir zorunluluktur, çünkü bu hem bölge hem de tüm vilayetler için bir güvencedir" şeklinde konuştu.

Başkan  Barzani, anayasanın 93. maddesine göre Federal Yüksek Mahkeme'nin kurulmasının da önemli bir adım olduğunu belirtti. Bu kurumun, anayasal çerçevede adalet ve dengeyi sağlayacağına inandığını ifade etti.

Petrol ve Gaz Yasası ve 140. madde

Irak'ın önemli sorunlarından biri olan petrol ve gaz yasasının anayasaya uygun olarak onaylanması gerektiğini vurgulayan Barzani, bunun Bağdat ile bölge arasındaki birçok anlaşmazlığın kaynağı olduğunu söyledi. Ayrıca, anayasanın kritik maddelerinin, özellikle 140. maddenin ivedilikle uygulanması çağrısında bulundu.

Barzani, "Petrol ve Gaz Yasası, anayasaya uygun olarak onaylanmalıdır ki bu da bölge ile Bağdat arasında yaşanan birçok sorunun nedeni olmuştur. Anayasanın 140. maddesi uygulanmalı ve diğer maddeler de uygulanmalıdır" ifadelerini kullandı. Bu anayasal gerekliliklerin yerine getirilmemesinin geçmişte büyük sorunlara yol açtığını belirterek, "Tüm bunlar anayasaya uygun olarak yapılmalıdır, ancak acele edilmemelidir, çünkü birçok sorunun nedeni bu kurumların olmamasıdır" dedi.

“Türkiye’deki barış sürecini destekliyoruz”

Konuşmasında Türkiye'deki barış sürecine de desteğini açıklayan Barzani, "Bu vesileyle Türkiye’de başlayan barış sürecinden duyduğum memnuniyeti dile getirmek istiyorum. Bu süreci içtenlikle destekledik ve desteklemeye devam edeceğiz. Tüm taraflar için hayırlara vesile olacak bir sonuca ulaşmasını umuyoruz" dedi.

Suriye meselesi

Suriye için de benzer bir barışçıl çözüm umudunu dile getiren başkan Barzani sözlerini şöyle sürdürdü:

“Hakeza Suriye için altın değerinde bir fırsat doğmuştur. Kürtler ve tüm bileşenlerin mevcut hükümet ile bir ittifaka varmalarını, sorunlarını kendi aralarında barışçıl ve demokratik bir şekilde çözüme kavuşturmalarını, İttifak içerisinde yeni bir yaşamı inşa etmelerini umuyoruz.”

“Bölgede en büyük tehdit hala IŞİD”

Irak ve bölgenin karşı karşıya olduğu en büyük tehdidin hâlâ terör olduğunu belirten Başkan Barzani, "Bugüne kadarki en büyük tehdit terör meselesidir ve henüz bitmemiştir," dedi. IŞİD'in varlığını sürdürdüğünü ve dış destek ihtiyacının devam ettiğini vurgulayarak, "IŞİD hâlâ var ve dışarıdaki dostlarımızın yardımına ihtiyacımız var" şeklinde konuştu.

Ayrıca uyuşturucu ve etnik-mezhepsel şiddetin de ciddi tehditler arasında yer aldığını vurguladı. Uyuşturucu ticaretinin ve üretiminin yaygınlaşmasından duyduğu endişeyi dile getirerek, "Diğer bir tehlike, terörden daha büyük ve daha tehlikeli olan gençlerimizi tehdit eden uyuşturucudur. Umarım yeni federal hükümet ve bölge hükümeti koordinasyonlarını tamamlar, böylece bu suçlulara bir dur denir. Yakalanan uyuşturucu tacirlerine en ağır cezalar verilir" çağrısında bulundu.

Etnik ve mezhepsel şiddetin bölgeye zarar verdiğini belirterek, "Bundan hiçbir zaman fayda görmedik ve hiçbir zaman hayır görmedik," dedi.

"Birlikte yaşam kültüründen gurur duyuyoruz"

Konuşmasının sonunda Kürdistan Bölgesi’nin "birlikte yaşam ve hoşgörü kültürü "ne dikkat çekti. "Kürdistan'da bununla gurur duyuyoruz ve övünüyoruz. Ve bu kültür tüm Irak'ta çok yüksek tutulmuştur" diyen Başkan  Barzani, Irak'ın çok uluslu, çok dinli ve çok mezhepli bir ülke olduğunu hatırlatarak, herkesin bu ülkenin ortağı olduğunu ve görevlerini bilmeleri gerektiğini vurguladı.

Başkan Mesud Barzani, bu kültürün daha da zenginleştirilmesi çağrısında bulunarak, "Umarım herkes birlikte yaşam kültürünü zenginleştirmek ve kısaltmak için geri döner, çünkü Irak gerçekten çok uluslu, çok dinli, çok mezhepli bir ülkedir, tıpkı anayasada belirtildiği gibi. Hepimiz bu ülkenin ortağıyız ve herkes görevini ve hakkını bilmelidir," ifadelerini kullandı.