BM’den Efrin’de Kürtçe yasağına tepki
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, Efrin’de Kürtçe eğitimin müfredattan çıkarılmasına ilişkin soruya yanıtında, “İnsanların istedikleri dillerde konuşması bir insan hakkıdır” dedi. Haq, BM’nin dil haklarının korunmasından yana olduğunu vurguladı.
BM Genel Sekreter Sözcü Yardımcısı Farhan Haq, Efrin’de Kürtçe eğitimin kaldırılmasına ilişkin soruya verdiği yanıtta, dil özgürlüğünün temel bir insan hakkı olduğunu söyledi.
BM Sözcüsü, Rûdaw muhabiri Namo Abdullah’ın sorusunu yanıtlarken, “Bu raporları bağımsız olarak teyit edemiyoruz, ancak medya haberlerinden haberdarız. Genel Sekreter, dünyanın her yerindeki insanların istedikleri dillerde konuşma, bu dillerde eğitim alma ve o bölgelerdeki farklı dilleri öğrenme hakkına sahip olduğuna kuvvetle inanmaktadır” ifadelerini kullandı.
Efrin’de Kürtçe eğitim yıllardır kısıtlanıyor
Kürtçe, Efrin’de Özerk Yönetim döneminde resmi eğitim müfredatının bir parçasıydı. Ancak 2018’de bölgenin Türkiye destekli silahlı grupların kontrolüne geçmesinin ardından, Kürtçe eğitimin büyük ölçüde kaldırıldığı, sadece sembolik düzeyde birkaç okulda sürdürüldüğü belirtiliyor.
Yerel kaynaklar, son aylarda Arapçanın zorunlu eğitim dili haline getirildiğini, Kürtçe dersi veren öğretmenlerin görevlerinden uzaklaştırıldığını ve bazı öğretmenlerin güvenlik gerekçesiyle bölgeyi terk etmek zorunda kaldığını aktarıyor.
Eğitimciler, Kürtçe dilinin müfredattan çıkarılmasının yalnızca kültürel bir hak ihlali olmadığını, aynı zamanda bölgedeki toplumsal barışa da zarar verdiğini belirtiyor.
BM İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 26. ve 27. maddeleri, bireylerin kendi kültür ve dillerini koruma hakkını güvence altına alıyor. Uzmanlar, Efrin’deki uygulamaların bu ilkelerle çeliştiğini ve BM’nin bu tür vakalarda “koruma sorumluluğu” çerçevesinde daha aktif bir tutum alması gerektiğini savunuyor.
Değerlendirme
2018 sonrası Efrin’deki idari yapı, Kürt kimliğinin kamusal alandaki görünürlüğünü sistematik biçimde daralttı. Yer isimlerinin Arapçalaştırılması, Kürtçe tabelaların kaldırılması ve eğitimde tek dil uygulamasına geçilmesi, bölgenin çok dilli karakterinin zayıflatıldığına işaret ediyor.
BM Sözcüsü Haq’ın açıklaması doğrudan bir kınama niteliği taşımıyor olsa da, dil hakkını insan hakkı olarak vurgulaması, Efrin’deki mevcut uygulamalara dolaylı bir eleştiri olarak değerlendiriliyor.
