CNN: İran, BM yaptırımlarına rağmen Çin desteğiyle füze üretimini hızlandırıyor
CNN International’ın özel haberine göre, İran, Birleşmiş Milletler yaptırımlarına rağmen balistik füze programını yeniden inşa etmeye yönelik faaliyetlerini hızlandırdı. Haberde, Çin’den İran’a, füze motorlarında kullanılan temel bileşenlerin gönderildiği öne sürüldü.
CNN International’ın haberine göre, İran, geçen ay yeniden yürürlüğe giren ve balistik füze faaliyetlerini yasaklayan Birleşmiş Milletler yaptırımlarına rağmen füze programını yeniden canlandırmaya başladı. Haberde, özellikle Çin’den İran’a yapılan “sodyum perklorat” sevkiyatlarının bu çabaların merkezinde yer aldığı belirtildi.
Avrupalı istihbarat kaynaklarına dayandırılan iddialara göre, “katı yakıtlı füze motorlarında kullanılan temel bileşen olan” sodyum perkloratın iki bin tonluk kısmı eylül sonundan bu yana Çin limanlarından İran’ın Bender Abbas Limanı’na taşındı. Bu miktarın yaklaşık 500 balistik füze üretimi için yeterli olduğu ifade ediliyor.
CNN, sevkiyatların, İran’ın haziran ayında İsrail ile yaşadığı 12 günlük çatışmanın ardından yoğunlaştığını bildirdi. ABD yaptırımları kapsamındaki bazı gemilerin, Çin’den İran’a defalarca sefer yaptığı ve bazılarının seyrüsefer sistemlerini kapatarak hareket ettiği ileri sürüldü.
Çin Dışişleri Bakanlığı, CNN’in sorularına verdiği yanıtta, “uluslararası yükümlülüklerin gerektirdiği ihracat kontrollerinin uygulandığını” savundu. Pekin yönetimi ayrıca, “İran nükleer meselesinin siyasi ve diplomatik yollarla çözümünden yana olduklarını” belirterek, yaptırımlara karşı çıktı.
CNN, sodyum perkloratın BM belgelerinde açıkça yasaklı maddeler arasında yer almadığını, ancak füze yapımında kullanılan amonyum perkloratın öncül maddesi olduğunu aktardı. Uzmanlara göre bu durum, Çin’e “BM kararlarını ihlal etmediği” yönünde hukuki bir savunma alanı yaratabilir.
Nükleer politika uzmanı Jeffrey Lewis, İran’ın “savaşta kullandığı füzeleri telafi etmek ve üretim kapasitesini artırmak amacıyla bu maddelere yöneldiğini” belirtti. Lewis, “İran savaş öncesinde ayda 200 füze üretmeyi planlıyordu. Şimdi üretimi hızlandırmak istiyor.” dedi.
Çin ve Rusya ise, yaptırımların yeniden uygulanmasına karşı çıkarak bunun “İran nükleer dosyasında diplomatik çözüm çabalarını zayıflattığını” savundu. Ancak ABD ve Avrupa ülkeleri, İran’ın BM kararlarını ihlal ettiği görüşünde.
Haberde, Çin ve Rusya’nın eylül ayında BM Güvenlik Konseyi’ne “Kapsamlı Ortak Eylem Planı’nın (KOEP) altı ay uzatılması” yönünde teklif sunduğu, ancak önerinin reddedildiği de kaydedildi.
