Gazze’de Ateşkes Krizi: Türkiye “İhlal Var”, ABD “Ateşkes Devam Ediyor”

Gazze’de yeniden yükselen tansiyon, bölgesel ve uluslararası arenada farklı tepkilere neden oldu.
28 Ekim’de İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin çeşitli bölgelerine düzenlediği saldırılarda en az 9 Filistinli hayatını kaybetti.

İsrail Başbakanlık Ofisi, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, Hamas’ın “ateşkesi ihlal ettiği” gerekçesiyle orduya “şiddetli saldırı” talimatı verdiğini açıkladı.
Hamas ise söz konusu saldırı emrinin “bahane üretmek amacıyla” verildiğini, Refah’ta yaşanan olayla ilgilerinin bulunmadığını duyurdu.

Türkiye: “Ateşkes açık biçimde ihlal edildi”

Türkiye Dışişleri Bakanlığı, saldırıların ardından yaptığı açıklamada İsrail’i açıkça eleştirdi:

“İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik gerçekleştirdiği saldırılar, ateşkesi açık biçimde ihlal etmektedir.”

Açıklamada, sivillerin hayatını kaybettiği haberlerinden “derin endişe duyulduğu” vurgulandı ve şu ifadeler yer aldı:

“Ateşkese tam riayet edilmesi, kalıcı barış umudunun korunması ve bölgesel güvenliğin tesisi bakımından hayati önem taşımaktadır.”

Bakanlık, Türkiye’nin Filistin halkıyla dayanışmasını sürdüreceğini ve adil, kalıcı, kapsamlı bir barışın tesisine yönelik çabalara destek vermeye devam edeceğini belirtti.

ABD: “Ateşkes devam ediyor, ama çatışmalar olabilir”

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Washington’da Cumhuriyetçi senatörlerle yaptığı görüşme sonrası yaptığı açıklamada, çatışmaların sürmesine rağmen ateşkesin teknik olarak yürürlükte olduğunu savundu:

“Ateşkes devam ediyor. Bu, orada bazı çatışmaların olmayacağı anlamına gelmez.”

Vance, Hamas’ın da İsrail askerlerine saldırılar düzenlediğini iddia ederek, “İsraillilerin buna yanıt vermesini bekliyoruz.” dedi.
Ancak Vance, tüm bu gelişmelere rağmen “barışın süreceğine inandığını” da sözlerine ekledi.

Analiz | İki farklı söylem, iki farklı çıkar hesabı

Gazze’deki son saldırılar, sadece ateşkesin sahadaki kırılganlığını değil, uluslararası aktörlerin pozisyon farklılıklarını da yeniden ortaya koydu.

Türkiye’nin açıklaması insani ve diplomatik hukuk vurgusu taşıyor; Ankara, ateşkesin ihlal edilmesini “barış sürecine doğrudan tehdit” olarak değerlendiriyor.
Bu yaklaşım, Türkiye’nin son dönemde hem Arap ülkeleriyle yakınlaşma hem de bölgesel diplomasi rolünü güçlendirme politikasına paralel.

ABD ise sahadaki fiili durumu “çatışmaların sürmesine rağmen ateşkesin devam ettiği” şeklinde esnek bir tanımla değerlendiriyor.
Bu tutum, Washington’un İsrail üzerindeki siyasi baskıyı sınırlı tutma ve Tel Aviv’in güvenlik operasyonlarını örtük biçimde meşrulaştırma çizgisine denk düşüyor.

Gerçekte, ateşkesin kâğıt üzerinde yürürlükte olması, sahadaki fiili durumu değiştirmiyor.
İsrail ordusunun hava saldırıları ve Hamas’ın karşılıkları, ateşkesin teknik olarak “bozulmamış” olsa bile fiilen işlemez hale geldiğini gösteriyor.

Dolayısıyla, “hangi taraf doğru” sorusuna teknik açıdan yanıt:

• ABD’nin tanımı, diplomatik statü açısından doğru — çünkü ateşkes anlaşması resmen iptal edilmedi.

• Türkiye’nin uyarısı ise fiili duruma dayanıyor — çünkü saldırılar, ateşkesin ruhunu ve uluslararası hukuk çerçevesini açıkça ihlal ediyor.

Bu nedenle gerçeklik iki katmanda okunmalı:
Kağıt üzerinde ateşkes sürüyor, sahada ise fiilen sona ermiş durumda.