Irak Dışişleri Bakanı Hüseyin: Devlet içinde devlet kabul edilemez
Duhok’ta düzenlenen 6. Ortadoğu Barış ve Güvenlik Forumu’nda (MEPS 2025) konuşan Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, komşu ülkelerin Irak siyasetinde etkileri bulunduğunu ancak “Irak’ın hiçbir ülkenin kanadı olmadığı” vurgusunu yaptı. Hüseyin, ülkenin güvenlik geçmişine, mevcut risklere ve siyasi önceliklerine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu.
Irak’ın bugün görece iyi bir güvenlik ortamına sahip olduğunu belirten Hüseyin, 2003–2005 döneminde mezhepsel çatışmaların özellikle Bağdat’ta yoğunlaştığını hatırlattı.
“Haydar ya da Ömer fark etmiyordu; insanlar yalnızca isimleri nedeniyle öldürülüyordu” diyen Hüseyin, o dönemin üç yıl boyunca ülkeyi derinden sarstığını söyledi.
2014’te Musul, Selahaddin, Anbar ve Bağdat’ın güneyinin IŞİD tarafından kontrol altına alınarak Mahmur’a kadar ulaştığını hatırlatan Hüseyin, 2017 sonrası güvenlik durumunun iyileştiğini ancak “bölgedeki savaş ve çatışmaların Irak üzerinde hâlâ ciddi etkiler bıraktığını” kaydetti.
“Silahlı gruplar iç meseledir; devlet içinde devlet olamaz”
Irak’taki silahlı gruplar konusunun tamamen iç mesele olduğunu vurgulayan Hüseyin, devlet otoritesinin güçlendirilmesi gerektiğini söyledi.
Hüseyin, “Devlet içinde devlet anlayışı kabul edilemez. Yönelimimiz devleti güçlendirmek. Irak tarihinde tüm liderlerin ya öldürüldüğü ya darbeye maruz kaldığı bir tablo var. Hatta pek çoğunun mezarının nerede olduğu bile bilinmiyor” ifadelerini kullandı.
“İsrail ile normalleşme yok”
Irak’ın İsrail ile normalleşme ihtimaline kapalı olduğunu belirten Hüseyin, ülkede bu konudan söz edenlerin idam edilmesini öngören ulusal bir yasa olduğunu hatırlattı.
Hüseyin, “Bu nedenle Irak’ın bugün İbrahim Anlaşmaları’nın parçası olmasını beklemiyorum” dedi.
“İran savaş istemiyor ama savaşa hazırlanıyor”
ABD–İran görüşmelerinin durduğunu ifade eden Hüseyin, diyaloğun yeniden başlamasına yönelik bir işaret olmadığını belirtti.
“İran savaş istemiyor ama kendilerini savaşa hazırlıyorlar” diyen Hüseyin, Irak halkının da artık savaş istemediğini söyledi.
Irak’ta demokrasi ve federalizmin korunmasının hem ülkenin hem de Kürdistan Bölgesi’nin varlığının garantisi olduğunu belirten Hüseyin şöyle konuştu:
“Anayasa Irak’ın temelidir ve uygulanmalıdır. Kürdistan Bölgesi’nin gücünün ve varlığının da gerekçesi budur.”
“Kürt partileri ortak duruş sergilemeli”
Bakan Hüseyin, Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ile Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne (KYB) işbirliği çağrısı yaparak, Bağdat’ta Kürtlerin tek bir siyasi duruş sergilemesinin anayasanın uygulanmasının garantisi olacağını belirtti.
Zebari: “Ortadoğu’daki fırtına bitmedi, her an geri dönebilir”
MEPS 2025’in “Orta Doğu: Bölgesel Zorluklar ve Ufuklar” panelinde konuşan eski Irak Dışişleri Bakanı ve KDP Politbüro üyesi Hoşyar Zebari de, Ortadoğu’nun son bir yılda beklenmedik ölçüde sarsıldığını söyledi.
Zebari, “Kimse bu kadar olayın bir yıl içinde yaşanacağını düşünmüyordu” dedi.
Irak’ın karşı karşıya olduğu en büyük zorluklardan birinin gayri resmi silahlı güçler olduğunu vurgulayan Zebari, milis yapıların Savunma Bakanlığı çatısı altına alınması gerektiğini belirtti.
Bir diğer zorluğun devlet kurumlarının zayıflığı olduğunu söyleyen Zebari, “Herhangi bir ülke değer görmek istiyorsa kendi politikası olmalı, başka ülkelerin politikasının eklentisi olmamalıdır” dedi. Irak’ın odağının Arap ülkeleri olması gerektiğini de ekledi.
“Barış süreci Kürtlerin konumunu güçlendirdi”
Türkiye’de yürütülen barış süreci hakkında değerlendirmelerde bulunan Zebari, bu sürecin Türkiye’nin ulaştığı en iyi aşamalardan biri olduğunu söyledi.
“Barış süreci Kürtlerin konumunu çok güçlendirdi” diyen Zebari, Başkan Neçirvan Barzani’nin yıllardır dile getirdiği gibi Kürt sorununun silahla çözülemeyeceğini, diyalogun zorunlu olduğunu ifade etti.
Aynı yaklaşımı Rojava için de benimsediklerini belirten Zebari, yeni Suriye düzenine katılmaları konusunda Kürtleri desteklediklerini söyledi.
