Netanyahu’dan Türkiye’ye Gazze mesajı: “Ne düşündüğümü tahmin edebilirsiniz”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze’deki ateşkesin ardından oluşturulması planlanan uluslararası güvenlik gücünde Türk askerinin yer almasına karşı olduğunu ima etti.

Netanyahu, Kudüs’te ABD Başkan Yardımcısı JD Vance ile yaptığı görüşmede, “Gazze’nin ertesi günü” senaryolarını tartıştıklarını belirterek, “Bu konuda çok güçlü fikirlerim var. Ne düşündüğümü tahmin edebilirsiniz,” dedi.

Netanyahu’nun bu ifadeleri, Ankara’nın son haftalarda Trump’ın ateşkes planı çerçevesinde Gazze’deki uluslararası denetim misyonuna katılabileceği yönündeki açıklamalarına üstü kapalı bir yanıt olarak değerlendirildi.

Washington’un planı: Uluslararası komite ve Filistinli polis

Trump yönetiminin yürüttüğü ateşkes planının ikinci aşaması, Hamas’ın silahsızlanmasını ve Gazze’nin yönetimi için uluslararası denetim altında bir Filistinli komite kurulmasını öngörüyor.

Plan çerçevesinde, uluslararası bir görev gücünün seçilecek Filistinli güvenlik unsurlarına destek vermesi bekleniyor. Türkiye, bu gücün bir parçası olabileceğini açıklamıştı.

ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, ateşkesin 12’nci gününde yaptığı açıklamada, “Bu kolay değil ama ateşkesin kalıcı olacağına ve Ortadoğu’nun geleceği için bir umut doğduğuna inanıyorum,” dedi.

Vance, “Türkiye’nin yapıcı bir rol oynayabileceğini” ifade etse de, “İsrail’in kendi topraklarında kimin bulunacağına Washington’un karar vermeyeceğini” vurguladı.

Ankara–Tel Aviv hattında yeni gerilim

Netanyahu’nun açıklaması, zaten gergin olan Türkiye–İsrail ilişkilerini yeniden gerilim hattına taşıyabilecek nitelikte. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Gazze savaşı boyunca İsrail’e yönelik sert eleştirilerde bulunmuş, Türkiye kamuoyu da Filistin’e destek gösterileriyle hükümete baskı yapmıştı. Her iki ülke de Suriye sahasında karşı karşıya gelirken, Gazze’deki rol tartışması iki taraf arasındaki rekabeti bölgesel düzleme taşıyor.

Washington, ateşkesin kalıcılığı ve planın uygulanması için yoğun diplomatik trafik yürütüyor. Vance’in ardından ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve özel temsilci Steve Witkoff ile Jared Kushner’ın da İsrail’i ziyaret etmesi bekleniyor.

ABD’li bir yetkiliye göre, bu ziyaretler “ateşkesin momentumunu korumayı ve bölgedeki güvenliği yeniden inşa etmeyi” amaçlıyor.

Gazze’de kırılgan ateşkes: Ölümler ve gömüler sürüyor

Ateşkes sonrası süreç, hala son derece kırılgan. Gazze Sağlık Bakanlığı’na göre, ateşkesin başlamasından bu yana en az 88 Filistinli öldürüldü; bu kişiler arasında siviller de bulunuyor. İsrail tarafı ise hafta sonunda iki askerinin öldüğünü duyurdu.

Gazze yetkilileri, İsrail tarafından iade edilen 54 kimliği belirsiz cesedin toplu halde defnedildiğini bildirdi. İsrail ordusu, bu kişilerin “Ekim 2023 saldırılarına katılan militanlar” olduğunu savunuyor.

Ankara, Hamas’ı Trump planına ikna eden aktörlerden biri olarak, ateşkesin uygulanmasını denetleyecek uluslararası güçte yer alma isteğini açıkça dile getirdi.

Bu güçte askeri veya sivil biçimde rol alabileceğini belirten Türkiye, böylece hem bölgesel nüfuzunu artırmayı hem de Filistin sahasında aktif bir aktör olarak görünmeyi hedefliyor.

Ancak Netanyahu’nun sözleri, bu planın önünde ciddi bir diplomatik direnç olduğunu gösteriyor. İsrail, Türkiye’nin “Hamas’a yakın” pozisyonunu gerekçe göstererek, Ankara’nın Gazze’de fiili bir varlık göstermesine sıcak bakmıyor.

Trump planı, Netanyahu dengesi, Ankara’nın sınavı

• Trump’ın planı, bölgeyi yeniden şekillendirmeyi hedefliyor ancak uygulama, sahadaki güçler arasındaki derin güvensizlikle karşı karşıya.

• Netanyahu, iç politikada sağcı tabanını kaybetmemek için Türkiye’nin dahil olduğu bir uluslararası misyonu engellemeye çalışıyor.

• Ankara, diplomatik olarak sürece dahil olmak istese de, Gazze’de “İsrail onayı olmadan” herhangi bir adım atamayacak.

• Hamas’ın silahsızlanma şartı, planın en kırılgan noktası. Örgüt, bunu “gelecekteki bir Filistin devleti” koşuluna bağlıyor.

Sonuç: Ateşkes masasında güç savaşı

Gazze’deki ateşkes, şimdilik savaşın değil, yeni bir jeopolitik rekabetin kapısını aralıyor. Türkiye’nin rolü konusunda yaşanan tartışma, yalnızca bir güvenlik meselesi değil, Ortadoğu’da kimin “barışın mimarı” olacağına dair bir güç mücadelesi.

Netanyahu’nun “Ne düşündüğümü tahmin edebilirsiniz” cümlesi, bu mücadelede Ankara’ya açık bir mesaj niteliğinde.