Pulitzer ödüllü gazeteci: ABD hafta sonu İran’a saldıracak
Pulitzer ödüllü Amerikalı gazeteci Seymour Hersh, dijital yayın platformu Substack’te yayımladığı yazısında, ABD’nin bu hafta sonu İran’ın Fordo’daki nükleer tesisine yeraltına nüfuz eden sığınak delici bombalarla hava saldırısı düzenleyeceğini iddia etti.
88 yaşındaki Hersh, “İran’da ne olacak, kulağıma gelenler” başlıklı yazısında, ABD’nin “savaş başlatacak bir planı” onayladığını ve hedefin sadece nükleer program değil, İran rejiminin kendisi olduğunu belirtti.
Hersh yazısında, yıllardır güvendiği Amerikalı ve İsrailli kaynaklara dayanarak, “En erken bu hafta sonu İran’da kapsamlı bir ABD saldırısı gerçekleşebilir” ifadelerini kullandı. Washington’da bir ABD’li yetkiliye dayandırdığı bilgilerde, İran’ın ruhani lideri Ali Hamaney’in ülkeden ayrılması durumunda durumun kontrol altına alınabileceği, ancak bunun nasıl gerçekleşeceğinin belirsiz olduğu vurgulandı.
ABD’nin askeri kapasitesi ve İran’daki hedefler üzerinde çok konuşulmasına rağmen, Hersh’e göre “kutsal kabul edilen dini liderin tasfiyesi için henüz gerçekçi bir plan yok.”
Hersh, İsrail’in nükleer programı ve dış politikalarını uzun yıllardır haberleştirdiğini, 1991’de yayımladığı The Samson Option adlı kitabında İsrail’in nükleer silah geliştirme sürecini ve ABD’nin bu projeyi nasıl örtbas ettiğini anlattığını hatırlattı. Hersh, en önemli cevapsız sorunun ise İran’ın müttefiki Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in nasıl karşılık vereceği olduğunu ifade etti.
Ayetullah rejiminin devrilmesi umuluyor
İsrail’in Gazze’de sürdürdüğü çatışmalardan dünya ne kadar rahatsız olsa da, ABD’nin İsrail’in en önemli müttefiki olmaya devam ettiğini vurgulayan Hersh, Trump yönetiminin İran’daki nükleer silah programını yok etmek isteyen İsrail’e tam destek verdiğini ve Tahran’daki Ayetullah rejiminin devrilmesini umduğunu belirtti.
Fordo’daki tesislerin dağın derinliklerine inşa edildiğini ve hava saldırılarına karşı sıkı korunduğunu aktaran Hersh, Beyaz Saray’ın kapsamlı bir hava saldırısı planını onayladığını öğrendiğini söyledi. Nihai hedef, Fordo’daki yerin en az 80 metre altındaki santrifüjler.
Trump’ın talebi üzerine saldırının hafta sonuna ertelendiğini, bunun sebebinin Wall Street’in açılmasıyla oluşacak şokun azaltılması olduğu kaydedildi.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) son raporuna göre, Fordo’daki santrifüjler yaklaşık 400 kilogram, yüzde 60 zenginleştirilmiş uranyum üretmiş durumda. Bu da İran’ın nükleer silah edinmeye çok yakın olduğunu gösteriyor.
ABD’nin saldırısı hafta sonu gerçekleşecek
İsrail’in son hava saldırılarında Fordo’daki yerin 80 metre altına gömülü santrifüjleri hedef almadığı; çünkü çarşamba günü ABD ile yapılan anlaşmaya göre, ABD bombardıman uçaklarının hafta sonunda bu tesislere sığınak delici bombalarla saldıracağı belirtildi.
Saldırının ertelenmesi, ABD’nin Ortadoğu ve Doğu Akdeniz’deki askeri varlığını artırmasına ve olası İran misillemelerine karşı hazırlık yapmasına olanak tanıyor. ABD’nin bölgede 24’ten fazla hava ve deniz üssü bulunuyor.
Yetkililer, saldırının rejimin kökünü kazımaya yönelik ciddi ve planlı olacağını belirtiyor. Yeni hedefler arasında 1979’daki İran İslam Devrimi’nden bu yana liderliğe muhalefet eden Devrim Muhafızları’na ait üsler yer alıyor.
İsrail Hamaney’in ülkeden kaçmasını arzuluyor
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki İsrail yönetimi, saldırının İran rejimi içinde ayaklanmaya yol açmasını hedefliyor. Rejimin dini liderliğe ve emirlerine karşı çıkanlara hiç tahammül göstermediği, polis karakolları ile muhaliflere ait devlet dairelerinin de hedef olacağı bildiriliyor.
İsrailliler, Hamaney’in saldırıların etkisiyle ülkeden kaçacağını umuyor. Çarşamba sabahı, Hamaney’in özel uçağı iki savaş uçağı eşliğinde Tahran’dan Umman’a doğru hareket etti; ancak Hamaney’in uçakta olup olmadığı net değil.
İran’ın yaklaşık 90 milyonluk nüfusunun üçte ikisi Fars kökenli. En kalabalık azınlıklar Azeriler (bazılarının CIA ile gizli ilişkileri olduğu belirtiliyor), Kürtler, Araplar ve Beluciler. Ayrıca küçük bir Yahudi azınlık da bulunuyor.
“Kontrol edilebilecek siyasi kukla” isteği
ABD ve İsrailli planlamacılar, Washington yakınlarında sürgünde bulunan şahın oğlunu geri getirmek gibi bir niyet taşımıyor. Ancak Beyaz Saray’da yer alan planlama grubunda, Hamaney’in tahttan çekilmesi halinde İran’a ılımlı bir lider atanabileceği konuşuluyor.
İsrailliler bu fikre sert karşı çıkarken, ABD’li bir yetkili “Dini mesele umurlarında değil, kontrol edebilecekleri bir siyasi kukla istiyorlar. Bu ise bizi sonu gelmez çatışmaya sürükler” dedi.
ABD ve İsrail istihbaratının, İsrail saldırıları sırasında İran’da muhalefetin içinde yer alacak bazı Azeri unsurlar ve Devrim Muhafızları mensuplarından “ayetullahlara karşı demokratik ayaklanma” beklentisi içinde olduğu belirtiliyor.
Hatta ABD’nin Suriye’de Beşar Esad’ın devrilmesini örnek gösterdiği; İran’da da benzer bir sürecin yaşanmasının umut edildiği ifade ediliyor.
Geniş çaplı saldırının sonuçları ve Trump’ın hamlesi
İsrail ve ABD’nin geniş çaplı hava saldırısı, İran’ın tekrar ayağa kalkmasını zorlaştırabilir. Bu durumun, 2011’de Libya’da Muammer Kaddafi’nin devrilmesi ve sonrası gibi bir kaosa yol açabileceği düşünülüyor.
Trump’ın uluslararası arenada gösterebileceği büyük bir zafer arayışında olduğu ve Netanyahu ile birlikte ABD’yi alışılmışın dışında yollara sürüklediği yorumları yapılıyor.
Nükleer tesislere saldırı
Fordo, Tahran’a 95, Türkiye sınırına ise 680 kilometre uzaklıkta bulunuyor.
İsrail, 13 Haziran’da İran’ın askeri ve nükleer programını hedef alan geniş çaplı bir hava saldırısı başlatmıştı. İki taraf arasındaki karşılıklı saldırılar sekizinci gününde devam ediyor.
ABD Başkanı Donald Trump, İran’ın “kayıtsız şartsız teslim olmasını” isterken, ruhani lider Hamaney’in nerede olduğunu bildiklerini ancak “şimdilik” onu hedef almayacaklarını söylemişti.
Hamaney ise “Aklı başında biri İran’ı tehdit etmez” yanıtını vermişti.
18 Haziran’da Beyaz Saray bahçesinde Trump, ABD’nin İran’ın nükleer tesislerine saldırıp saldırmayacağına ilişkin “Vurabilirim de vurmayabilirim de… Kimse ne yapacağımı bilmiyor” ifadelerini kullanmıştı.
