Sırrı Süreyya Önder hayatını kaybetti

Sırrı Süreyya Önder'ğin hayatını kaybettiği Florence Nightingale Hastanesi’nden yapılan açıklamada, "Sırrı Süreyya Önder çoklu organ yetmezliğinden saat 16.10'da hayatını kaybetmiştir" denildi.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı:

"Sayın Sırrı Süreyya ÖNDER, 15.04.2025 tarih ve saat 22:41'de şuuru kapalı, solunum ve kardiyak arrest tablosunda ambulans ile kalp akciğer masajı eşliğinde hastanemize getirilmiştir. Kendisine acilen "Aort Diseksiyonu" tanısıyla Bentall operasyonu (aort kapak değişimi ve çıkan aort değişimi) ve tek damar by-pass ameliyatı yapılmıştır. Hastamızın ameliyat sonrasında yoğun bakım ünitemizde ECMO (Kalp destek cihazı) ve yoğun tıbbi tedavi altında hemodinamik stabilitesi sağlanmıştır. Hayati tehlikesi giderek artan hastanın nörolojik tablosu ağırlaşmış, çoklu organ yetmezliğine girmiştir.

Sayın Sırrı Süreyya ÖNDER, yoğun bakım ünitemizdeki takip ve tedavisinin 18. gününde çoklu organ yetmezliği nedeni ile 03.05.2025 tarih ve saat 16:10'da hayatını kaybetmiştir. Başta ailesi olmak üzere tüm sevenlerinin başı sağ olsun. Saygılarımızla."

Sırrı Süreyya Önder kimdir?

Sırrı Süreyya Önder, 7 Temmuz 1962 tarihinde Adıyaman’da Türkmen kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.

Türk yönetmen, senarist, yapımcı, oyuncu, gazeteci ve siyasetçidir.

Çok yönlü kariyeri boyunca sinema, medya ve siyaset alanlarında önemli çalışmalara imza attı.

Önder, babası Ziya Önder’in 1960’lı yıllarda Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) Adıyaman kurucusu ve il başkanı olduğu bir ailede büyüdü.

Sekiz yaşında babasını sirozdan kaybedince annesi Zeliha ve dört kardeşiyle dedesinin evine taşındı.

Ailesine destek olmak için genç yaşta çalışmaya başlamış; fotoğrafçı çıraklığı, Sıtma Savaş ve Eradikasyon Teşkilatı’nda mevsimlik işçilik ve lastik tamirciliği gibi işlerde bulundu.

Adıyaman Lisesi’nden mezun olduktan sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni kazanmış, ancak 12 Eylül 1980 darbesi sırasında siyasi faaliyetleri nedeniyle ikinci sınıfta eğitimine ara vermek zorunda kaldı.

Cezaevi yılları

Sırrı Süreyya Önder, 1978’de Adıyaman Lisesi’nde öğrenciyken Maraş Katliamı’nı protesto ettiği için ilk kez tutuklandı.

12 Eylül darbesi sonrası, 1980 yılında Ankara’da siyasi öğrenci hareketlerine katıldığı için gözaltına alınmış ve 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Mamak, Ulucanlar ve Haymana gibi cezaevlerinde toplam yedi yıl hapis yattı.

Cezaevi yıllarında açlık grevi gibi protestolara katılmış ve bu süreçte yazmaya devam etti.

Sinema kariyeri

Önder, 1987’de tahliye olduktan sonra çeşitli işlerde çalıştı; inşaat işçiliği, kamyon şoförlüğü ve yurtdışında (Kazakistan, Ukrayna, Moskova) gurbetçilik yaptı.

2003’te Yılmaz Güney’in Duvar filmini izledikten sonra Barış Pirhasan’ın senaryo atölyesine katılmasıyla sinema kariyeri başladı.

İlk yönetmenlik deneyimini, senaryosunu yazdığı ve Muharrem Gülmez’le birlikte yönettiği Beynelmilel (2006) filmiyle yaşadı. 12 Eylül sonrası sıkıyönetim dönemini trajikomik bir şekilde ele alan film ve 2007 Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Film Ödülü’nü kazandı.

Önder, O… Çocukları (2008), F Tipi Film (2012) ve İtirazım Var gibi yapımlarda senarist, yönetmen veya oyuncu olarak yer aldı. Ayrıca Sis ve Gece, Yeraltı gibi filmlerde oyunculuk yaptı.

Siyasi kariyer

Sırrı Süreyya Önder, 2011 genel seçimlerinde Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku’nun (BDP destekli bağımsızlar) İstanbul 2. bölge adayı olarak milletvekili seçildi.

2013’te Halkların Demokratik Partisi’ne (HDP) katıldı ve 2014 yerel seçimlerinde HDP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı oldu, ancak seçilemedi.

Haziran ve Kasım 2015 genel seçimlerinde Ankara 1. bölgeden HDP milletvekili seçildi; 24. Dönem İstanbul, 25. ve 26. Dönem Ankara milletvekilliği yaptı.

2023 genel seçimlerinde DEM Parti’den 28. Dönem İstanbul milletvekili seçildi ve şu anda TBMM Başkanvekili olarak görev yapıyor.

Çözüm sürecinde rol aldı

Önder, 2013-2015 yılları arasındaki “çözüm süreci”nde aktif rol aldı, Abdullah Öcalan ile İmralı görüşmelerine katılan HDP heyetinde yer aldı.

2013 Gezi Parkı protestolarına katıldı ve biber gazı fişeğiyle yaralandı.

2013 Newroz kutlamalarındaki konuşması nedeniyle 2018’de “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla 43 ay hapis cezasına çarptırıldı, ancak 2019’da Anayasa Mahkemesi’nin ifade özgürlüğü ihlali kararıyla tahliye edildi.

Ödüller ve eserler

Beynelmilel (2007): Adana Altın Koza Film Festivali En İyi Film, Ankara Uluslararası Film Festivali Onat Kutlar En İyi Senaryo Ödülü, Karaçi Uluslararası Film Festivali En İyi Yönetmen.

Kitap: Beynelmilel (2009).

Senaryolar: Maraş Katliamı, Keban Barajı istimlakı, Berlin Duvarı’nda gecekondu kuran bir Yozgatlı ve devlet destekli bir Kürt filmi hicvi gibi tamamlanmış ancak çekilmemiş dört senaryosu bulunmaktadır.