Irak - Kerkük, Musul ve Diyala'da Kürtçe yasaklandı
Irak Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı’nın Kerkük, Musul ve Diyala’daki üniversite ve enstitülerde Kürtçe ders anlatımını, sınav sorularının hazırlanmasını ve yanıtlanmasını yasaklayan kararı, Kürt siyasetçiler ve kamuoyunun sert tepkisini çekti.
Kararın Irak Anayasası’na açıkça aykırı olduğu belirtilirken, iptali için yasal süreç başlatılacağı duyuruldu.
Bakanlık tarafından ilgili yükseköğretim kurumlarına gönderilen resmi yazıda, derslerin ve sınavların yalnızca Arapça ya da uzmanlık alanına göre İngilizce yapılması gerektiği bildirildi. Yazıda, bu kurala uymayan kurumların yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalacağı da ifade edildi.
"Anayasaya aykırı, derhal iptal edilmeli"
Irak Parlamentosu Yükseköğretim Komisyonu Üyesi Nahla Efendi, Rûdaw’a yaptığı açıklamada, söz konusu kararın Irak Anayasası’nın 4. maddesine aykırı olduğunu vurguladı.
Nahla Efendi, “Anayasa, Arapça ve Kürtçeyi ülkenin iki resmi dili olarak tanımaktadır. Bu kararı reddediyoruz, derhal iptal edilmesini talep ediyoruz. Aksi takdirde Federal Yüksek Mahkeme’ye başvuracağız” dedi.
Kerkük İl Meclisi Üyesi Abdullah Mirveys de kararın yasa dışı olduğunu belirterek, en çok zarar görecek kesimin Kerkük’teki Kürt öğrenciler olduğunu söyledi.
Mirveys açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Öğrencilerin daha önce sahip olduğu Kürtçe cevap hakkı ellerinden alınıyor. Bu uygulamanın iptali için diğer vilayetlerdeki Kürt temsilcilerle birlikte süreci takip edeceğiz. Gerekirse Federal Mahkeme’ye taşıyacağız.”
Musul Milletvekili Şerwan Duberdani ise, “Kürt öğrencilerin anadillerinde eğitim görme ve sınavlara girme hakkı anayasal güvence altındadır. Bu hakkın ihlali kabul edilemez. Konuyu Federal Yüksek Mahkeme’ye taşıyacağım” diye konuştu.
Kürt Akademisi: Irkçı ve anayasaya aykırı bir karar
Kürdistan Bölgesi Hükümeti’ne bağlı Kürt Akademisi de, 16 Temmuz 2025 tarihli bakanlık kararına sert tepki gösterdi.
Akademi tarafından yapılan açıklamada, “Kürdistan Bölgesi idaresi dışındaki Kürt bölgelerinde Kürtçeyi yasaklayan bu kararı şiddetle kınıyoruz. Karar ırkçı ve açıkça anayasaya aykırıdır. Derhal geri çekilmeli ve Bakanlık Kürt halkından özür dilemelidir” denildi.
Kararın arkasındaki siyasi yapı dikkat çekiyor
Tepki çeken kararın, Şii milis gücü olarak bilinen Asaib Ehl el-Hak Hareketi'nin siyasi kontrolünde olan Irak Yükseköğretim ve Bilimsel Araştırma Bakanlığı tarafından alınmış olması da dikkat çekiyor. Mevcut Bakan Naim el-Ubudî, söz konusu hareketin önde gelen isimlerinden biri olarak tanınıyor.
