Süryanice'ye 'Arapça’nın lehçesi' diyen Suriye Kültür Bakanı'na Rojavalı yetkililerden tepki

1 Nisan'da Suriye’de bir televizyonda yayınlanan röportajda, Suriye Kültür Bakanı Muhammed Salih, Süryanice'nin "eski bir Arapça lehçesi" olduğunu iddia etti.

Bakanın bu açıklamaları Asuri, Keldani ve Süryani topluluğunda, kimliklerini ve tarihlerini silme girişimi olarak değerlendirilerek büyük tepki topladı.

Konuyla ilgili Rojava Özerk Yönetimi’nden de açıklama yapıldı. Açıklamada, "Bizler, Kuzey ve Doğu Suriye Kültür Kurulu olarak, Süryanice'nin binlerce yıla uzanan belgelenmiş bir geçmişe sahip, Aramice dalına ait bağımsız bir Sami dili olduğunu teyit ediyoruz" denildi.

Bakan Salih röportaj sırasında "Suriye" adının de "efendiler" anlamına geldiğini ve İngilizce "sir" kelimesinin buradan türediğini iddia etti. Rojava Özerk Yönetimi bu açıklamayı da "güvenilir veya bilimsel bir temeli olmayan ve bu topraklardaki en eski yerli halklardan biri olarak kabul edilen Süryani-Asuri halkının dilsel ve kültürel kimliğine açık bir saldırı teşkil eden bir açıklama” olarak kınadı.

“Suriye” adının kökeni

Açıklamada, “'Suriye' adına gelince, kökenleri bu bölgenin uygarlıklarına ve halklarına dayanmaktadır ve Yunanlılar tarafından Asurilerin, Akadların, Babillilerin, Aramilerin ve Süryanilerin yaşadığı bir bölgeyi ifade etmek için verilmiştir" denildi.

Dünyanın en eski dillerinden biri olan Süryanice, Orta Doğu'daki birçok Hristiyan tarafından anadil olarak konuşulmaktadır. Konuşanlar çoğunlukla Asuri, Keldani ve Süryani topluluğunun Irak, İran, Suriye ve Türkiye'nin bazı bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Ayrıca Ürdün, İsrail, Ermenistan, Gürcistan ve Lübnan'da da topluluğun daha küçük kesimleri tarafından konuşulmaktadır.

Rojava Özerk Yönetimi ayrıca Bakan Salih'in açıklamalarını "totaliter ve dışlayıcı" olarak sert bir şekilde eleştirerek, "Suriye'de kültürel ve dilsel çeşitliliği korumak bir lütuf veya hediye değil, aksine karşılıklı tanıma ve başkalarına saygı temelinde çoğulcu demokratik bir devlet inşa etmenin temel bir koşuludur" diye vurguladı.

Rojava'da bulunan önde gelen bir Süryani-Asuri partisi de Bakan Salih’i kınadı. "Suriye kültür bakanının Süryanice ile ilgili açıklamaları reddedilmiş ve kabul edilemezdir. Bunu Süryani kimliği ve dilinin silinmesi ve marjinalleştirilmesi olarak görüyoruz" dedi.

Süryani Birlik Partisi eş başkanı Sanharib Barsum, Rudaw'a yaptığı açıklamada, "Bu, eskiden Baas rejiminin izlediği, Suriye'nin eski tarihinin önemli bir parçasını silmek için Süryani halkını Hristiyan Araplar olarak kabul eden politikayla aynıdır” dedi.